Dạo gần đây (độ 3 năm trở lại), đi lễ các đền thấy sự lễ dễ dàng hơn khi xưa. Từ việc vệ sinh bao sái cung sở đến đội ngũ chấp sự, tảo soạn giúp đỡ khách hành hương tiến lễ và trông coi đồ dâng, hạn chế sự nhốn nháo mất trật tự, tranh cãi to tiếng và mất mát tại đền phủ.
Việc đăng ký cung sở và giữ cung cho người đăng ký lễ hầu diễn ra trật tự và uy tín hơn, tạo sự yên tâm cho khách hành hương về đền. Mặc dù đây đó vẫn còn sự chen cung, cướp cung do nhờ quan hệ, tiền đút lót….nhưng so với trước đã giảm nhiều.
Tuy vậy nhưng sự dễ dàng nhiều nơi thành quá mức. Việc mở cung cấm vô tội vạ cho khách lễ bái hành hương bất kể thời gian, việc lễ cầu cũng như không sàng lọc người vào thượng cung ( như các trường hợp người có tang, người có lấm…) khiến cho nơi bản đền mất sự tôn nghiêm.
Người thủ từ, ban quản lý một số đền ngày nay còn cho phép dâng lễ mặn, dâng lễ trình trầu, trình khăn, thậm chí cho bắc ghế hầu tại thượng cung và xem đó như một đặc ân cho một số trường hợp người lễ đã khiến nhiều thanh đồng chứng kiến bức xúc.
Ở các đền thờ Thánh Trần cho phép tổ chức hầu bóng tràn lan, các nơi là di tích quốc gia đặc biệt như Vạn Kiếp, Trần Thương, Thiên Trường…ban quản lý không làm được chức năng hướng dẫn người đi lễ hiểu về tín ngưỡng thờ Thánh Trần cùng các nghi thức của tín ngưỡng này, sự khác nhau của tín ngưỡng thờ Thánh Trần và tín ngưỡng Tứ Phủ. Từ đó việc bảo vệ di tích và bảo tồn Tín ngưỡng không đạt được hiệu quả cao, hiện trạng tín ngưỡng bị mai một, sai lệch xảy ra và đền phủ trở nên hỗn tạp.
Nơi thờ cũ bị phối thờ không có quy tắc. Việc xây dựng mới di tích và phối thờ kiểu thích sao thì thờ thế xảy ra ngày một nhiều khiến cho không gian đền phủ bị phá vỡ và hệ thống thờ tự không thống nhất. Người ta đặt nữ thần và nam thần lẫn lộn trong thượng cung, ở đền thờ thánh ông lại đặt thánh bà ngồi tiền tế, tượng pháp phối thờ hổ lốn, và không có trật tự…khiến mất mỹ quan và gây ra những trường hợp dở khóc dở cười.
Có phải chăng bởi vì dễ quá nên thành ra chúng ta đang tự phá vỡ những quy củ dù là đơn giản để đang dần đánh mất chính tín ngưỡng của mình?
Đồng ý tinh thần mở rộng, dung nạp của tín ngưỡng. Đồng ý ràng tín ngưỡng vốn dĩ chưa có kết cấu chặt chẽ và quy củ thống nhất nhưng có vẻ như đây cũng không phải một lý do để có thể thích gì làm nấy và tạo ra tiền đề thái quá cho mai sau.
Kính xin ý kiến chư vị đồng trưởng, các đồng đạo và thiện tín gần xa.
Bài viết / Tứ phủ Công Đồng
