Những ngày đầu năm với tâm trạng "Tháng giêng là tháng ăn chơi" nên chả thể tập trung làm việc, đầu óc cứ quẩn quanh với việc đi vãn cảnh Chùa để cầu cho một năm bình an, may mắn. Tình cờ gặp topic này mình cũng đọc một lèo và vỡ ra nhiều điều, hoá ra kiến thức của mình về lịch sử hay Phật giáo còn khá mù mờ mặc dù mình đi khá nhiều ngôi chùa, nhưng cũng chỉ là cưỡi ngựa vãn cảnh. Cảm ơn topic cho mình hiểu sâu hơn về Phật giáo và lịch sử những ngôi chùa. Bon chen theo các bác mình cũng xin giới thiệu 02 ngôi chùa mình có dịp tới thắp nén hương trong tiết xuân vừa rồi, một ngôi chùa ở Miền Bắc và ngôi chùa Miền Tây. Mỗi ngôi chùa mang một nét khác biệt đặc trưng của vùng miền nhưng tựu trung đều có những điều thú vị riêng của nó: Chùa Bà Đanh - thôn Đanh Xá xã Ngọc Sơn huyện Kim Bảng - Hà Nam: Từ nhỏ mình luôn nghe câu ví von của các mẹ, các chị: "Vắng như Chùa Bà Đanh" mang nỗi thắc mắc đó mình lần theo lời chỉ dẫn để tìm đến ngôi chùa mang tên "Chùa Bà Đanh" Từ thành phố Phủ Lý rẽ vào quốc lộ 21, đi cầu Quế khoảng hơn 1km, chúng ta sẽ thấy chùa Bà Đanh thấp thoáng hiện ra sau những bóng cây. Ngôi chùa u tịch nhìn ra con sông Đáy trôi chảy hiền hòa. Bến nước của chùa Bà Đanh nằm thoai thoải bên bờ sông, các bậc đá màu xám ngà ngà nổi bật giữa màu xanh của cây cỏ và dòng nước phẳng lặng như gương. [TABLE="class: ssjqir_table"] <tbody>[TR] [TD]Click chuột để xem ảnh nguyên cỡ [/TD] [/TR] </tbody>[/TABLE] Đi qua chiếc cầu treo Cấm Sơn khá bề thế bắc qua sông Đáy: Con sông Đáy hiền hoà thanh bình lững lững trôi, xa xa những con thuyền nan nhỏ thả lưới bắt cá: [TABLE="class: ssjqir_table"] <tbody>[TR] [TD]Click chuột để xem ảnh nguyên cỡ [/TD] [/TR] </tbody>[/TABLE] Vòng lên một đoạn đường đê vắng vẻ, chúng ta sẽ bắt gặp tấm biển bằng đá ghi “Di tích lịch sử văn hoá chùa Bà Đanh và núi Ngọc”. [TABLE="class: ssjqir_table"] <tbody>[TR] [TD]Click chuột để xem ảnh nguyên cỡ [/TD] [/TR] </tbody>[/TABLE] Chùa Bà Đanh thuộc địa phận thôn Đanh, xã Ngọc Sơn, huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam đi qua những đoạn đường nhỏ vắng lặng rợp bóng vải thiều, nhãn bắt gặp từng đoàn các em học sinh đạp xe thong dong, tiếng cười tiếng nô đùa khuấy động cả vùng vốn yên tĩnh và u tịch: [TABLE="class: ssjqir_table"] <tbody>[TR] [TD]Click chuột để xem ảnh nguyên cỡ [/TD] [/TR] </tbody>[/TABLE] Thêm một đoạn đường ngắn với 2 khúc rẽ ta sẽ thấy tam quan chùa Bà Đanh hướng về phía con sông Đáy thơ mộng: Khoảng sân rộng được lát đá trồng nhiều loại cây như đa, hoàng lan, sứ… [TABLE="class: ssjqir_table"] <tbody>[TR] [TD]Click chuột để xem ảnh nguyên cỡ [/TD] [/TR] </tbody>[/TABLE] Những cây bưởi trĩu quả vỏ vàng tươi tắn, những cây táo ta sai quả, Đặc biệt, ngôi chùa trồng nhiều cây hồng, những cây hồng cho quả sai trĩu cành. Điều này gợi lên cho ta suy nghĩ về một vùng đất an lành, trù phú với những cây cối chồi bông sai quả: Đây là chiếc cổng cũ, sau khi Chùa được tu sửa lại năm 2007 nhà Chùa đã mở cổng rộng hơn để đón tiếp du khách thập phương về lễ Chùa: Vài hình ảnh chụp cảnh Chùa: [TABLE="class: ssjqir_table"] <tbody>[TR] [TD]Click chuột để xem ảnh nguyên cỡ [/TD] [/TR] </tbody>[/TABLE] Từ chùa nhìn ra phía cầu Cấm Sơn: [TABLE="class: ssjqir_table"] <tbody>[TR] [TD]Click chuột để xem ảnh nguyên cỡ [/TD] [/TR] </tbody>[/TABLE] Lý giải cho câu thành ngữ "Vắng như Chùa Bà Đanh" mình đã tham khảo nhiều tài liệu, nhiều truyền miệng nhưng nếu để thuyết phục nhất có lẽ chỉ có lý giải như thế này: Chùa Bà Đanh hiu quạnh do chùa ở vị thế vắng vẻ không tiện đường giao thông, đường ở đây chủ yếu là đường “làng” nhỏ hẹp. Từ trước tới nay dân làng Đanh đều truyền tai nhau rằng ngôi chùa này rất linh thiêng, ai trái ý hoặc phỉ báng sẽ bị trừng trị... hoặc theo những người cao tuổi trong thôn Đanh Xá, xưa kia khu vực này là một bãi đất bồi giữa ngã ba sông Đáy. Từ trên cao nhìn xuống nơi này có hình một con rồng đang quặn mình xả nước, chất đầy lau sậy, ban đêm nghe thấy cả tiếng hùm gầm, vì cái thế đất ấy nên làng Đanh quanh năm lụt lội, dân nghèo khổ đói khát quanh năm. Tuy nhiên năm 2007, UBND tỉnh Hà Nam phối hợp với Bộ Văn hóa - Thể thao - Du lịch đầu tư gần 20 tỷ đồng để tôn tạo và nâng cấp chùa Bà Đanh với việc xây dưng cây cầu Cấm Sơn dài hơn 100 m nối từ quốc lộ 21B qua sông Đáy sang chùa Bà Đanh, kết hợp với con đường bê tông dọc sông Đáy kéo dài 3 km từ thị trấn Quế, huyện Kim Bảng tới chùa Bà Đanh luôn thông thoáng, và Chùa đã không còn vắng vẻ như trước nữa. Hy vọng vài năm tới Chùa sẽ đón tiếp nhiều khách thập phương đến vãn cảnh, phần nào bớt đi cảm giác nao nao khi ai đó thốt lên "Vắng như Chùa Bà Đanh"
Theo mình biết thì trước đây, làng có lệ không cho phép dân cư làm nhà quanh khu vực chùa, đường vào chùa lại là đường độc đạo, nên nó vắng vẻ cũng phải.