Nguyệt du Cung trong quần thể di tích Lịch sử - Văn hóa Phủ Dầy

[TABLE="width: 100%, align: center"]
[TR]
[TD="class: title_Story, align: center"]Nguyệt du Cung trong quần thể di tích Lịch sử - Văn hóa Phủ Dầy
[/TD]
[/TR]
[TR]
[TD="align: center"]

[/TD]
[/TR]
[TR]
[TD="align: center"]
[/TD]
[/TR]
[TR]
[TD="align: center"](CL)-“Tháng tám giỗ cha, tháng ba giỗ mẹ” là để nhắc người đời: Tháng ba, hội Phủ Dầy nơi tôn thờ Thánh Mẫu Liễu Hạnh-người phụ nữ duy nhất của “tứ bất tử” trong truyền thuyết dân gian nổi tiếng của nước ta[/TD]
[/TR]
[TR]
[TD="align: center"]
[/TD]
[/TR]
[TR]
[TD]

​

​

​

​

Ông Trần Vũ Toán (bên phải) đang giới thiệu truyền thuyết Nguyệt du Cung


Quần thể di tích lịch sử-văn hóa Phủ Dầy tọa lạc tại xã Kim Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định bao gồm mười chín đền, phủ, đình, chùa như Phủ Dầy Tiên Hương, Phủ Dầy Vân Cát, Lăng Thánh Mẫu, đền Cây Đa Bóng (Nguyệt Du Cung), Khải thánh từ, Khải thánh đài, Phủ nội Tiên Đình, đền Khâm Sai, đền Thượng, Thủy Tiên từ (đền Mẫu Thoải), đền Công Đồng, đền Quan (đền Công Núi), đền Đông Cuông, đền làng Vân Cát, đền Đức vua Lý Nam Đế, đình Ông Khổng, chùa Long Vân, chùa Tiên Linh và chùa Linh Sơn.

Những ai đã về Kim Thái mà chưa đến đền Cây Đa Bóng-Nguyệt Du Cung thì coi như chưa đến Phủ Dầy. Đền Nguyệt Du Cung nằm gần lăng Thánh Mẫu. Chẳng biết tự bao giờ trong dân gian truyền tụng câu “Tháng tám giỗ Cha, tháng ba giỗ Mẹ” để nhắc nhở người đời tháng tám về Thiên Trường trẩy hội Đền Trần, tưởng nhớ Quốc công tiết chế Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn, tháng ba đến hội Phủ Dầy nơi tôn thờ Thánh Mẫu Liễu Hạnh-người phụ nữ duy nhất của “tứ bất tử” trong truyền thuyết dân gian nổi tiếng của nước ta.

Đền Nguyệt Du Cung đã hòa quyện được cả hai yếu tố lễ hội và du lịch mang lại cho khách thập phương những cảm thức về tâm linh và tinh thần văn hóa để có thể linh cảm được những thời khắc giao thoa giữa trời và đất, giữa Thánh Mẫu với con người.

Truyền thuyết về Đền Cây Đa Bóng - Nguyệt du cung

Tương truyền Thánh Mẫu là con gái Ngọc Hoàng, được cắt cử trông coi cung điện thứ hai nên có tên là tiên Chúa Đệ nhị Quỳnh Nương. Trong một buổi yến tiệc ở thiên đình, đệ nhị tiên chúa nhỡ tay làm vỡ chén ngọc. Ngọc Hoàng nổi giận bèn đầy xuống trần gian đổi thành Giáng Tiên. Có thể khi còn ở thượng giới Quỳnh Nương và Hằng Nga có một cuộc sống thần tiên đầy kỷ niệm nên Tiên Chúa muốn mang xuống trần gian để có thể nguôi ngoai. Chẳng thế mà lần giáng trần thứ nhất vào năm 1434, Nàng đầu thai vào nhà họ Phạm thuộc làng Nấp xã Yên Đồng huyện Ý Yên lại có tên là Phạm Thị Nga. Lần thứ hai đầu thai vào nhà ông bà Lê Thái Công ở làng Vân Cát xã An Thái nay là xã Kim Thái huyện Vụ Bản năm Đinh Tỵ (1557) lại chọn đúng vào ngày rằm tháng tám trời trong như ngọc, đất tựa dát vàng, hoa nở bừng tươi, hương bay ngào ngạt… Hai mươi mốt năm sau, vào ngày mùng 3 tháng 3 năm Đinh Sửu (1577) tiên chúa trở về Trời. Phần mộ của Bà được nhân dân an táng tại cồn cây tươi tốt ở khu Mưỡu tại cánh đồng xứ Cây Đa. Ở trên thượng giới, Tiên Chúa vẫn ngày đêm khắc khoải không sao quên được tình nghĩa trần gian, Ngọc Hoàng biết chuyện, thương tình phong cho nàng là Liễu Hạnh công chúa và cho phép nàng được thăm lại chốn cũ người xưa ở trần gian.

Cũng từ đó, vào những đêm trăng sáng đầy trời Liễu Hạnh công chúa lại dẫn một đoàn tiên nữ xuống quây quần múa hát bên gốc cây đa. Dân làng thầm lặng dõi theo dần dần nhận ra đây là điềm linh thiêng, linh ứng mới bàn nhau lập miếu thờ dưới gốc cây đa nên thường gọi là đền Cây Đa Bóng hay Phủ Bóng. Sau đó những người thường thấy Tiên Chúa và tiên nữ múa hát dưới trăng lại đặt tên đền là Nguyệt Du Cung.

Thánh Mẫu Liễu Hạnh được vua chúa các triều Lê – Nguyễn vinh phong là Thượng Đẳng Thần – Chế Thắng Hòa Diệu Đại Vương. Trong dân gian, bà được suy tôn là Mẫu Nghi Thiên Hạ - Mã Hoàng Bồ Tát. Một trong bốn vị thánh (Tứ Bất Tử) của dân tộc ta.

Phủ Cây Đa Bóng – Nguyệt Du Cung xưa kia có cây đa cổ thụ và ngôi miếu cổ trên gò đất giữa đồng lúa. Tương truyền: Gò rất thiêng, dân Thiên Bản không ai dám xâm phạm.




Tam quan Nguyệt du Cung đầu thế kỷ XX


Đến Nguyệt Du Cung ta không cảm thấy sự xa xôi, thần bí của thế giới tâm linh với dòng chảy cuộc sống, ngược lại chính từ Nguyệt Du Cung đã khơi dậy sự đồng cảm, đồng điệu với người xưa và trái tim của mỗi con người thực sự rung cảm trước những trang huyền thoại mới. Nghe tiếng đàn, tiếng sáo khi trầm lắng, khi réo rắt, ngắm nhìn những cô gái múa dẻo hát hay… ta cảm thấy như được thấy Thánh Mẫu và các cô tiên múa hát dưới gốc đa từ những ngày nào… Được chiêm ngưỡng cảnh này, một bạn thơ đã viết:


"… Chầu văn-câu hát ngàn đời
Mà em tươi trẻ của thời hôm nay
Ánh đèn hay ánh trăng đây
Tiếng em hay tiếng của ngày xa xưa
Điệu đàn, nhịp sáo say sưa
Ngỡ như Thánh Mẫu mới vừa đây thôi
Thánh Mẫu hát, Thánh Mẫu cười
Mở trang huyền thoại giữa đời ngát hoa…"


Theo ông Trần Vũ Toán – Thủ Nhang đền Cây Đa Bóng – Nguyệt Du Cung cho biết: Ông tổ dòng tộc ông tên là Trần Vũ Thực đã có công lao to lớn chữa bệnh cho Mẫu Hậu nhà Nguyễn, đời Vua Khải Định. Chính ngôi đền thiêng này bà Nam Phương Hoàng Hậu, vợ Vua Bảo Đại cầu tự, về sau sinh được Hoàng tử Bảo Long. Để trả ơn nghĩa Mẫu, Triều đình Huế đã cho xây dựng Lăng Mẫu năm 1938.

Đền Phủ là một công trình kiến trúc khang trang với 4 cung trùng thềm điệp ốc. Phía ngoài sân đền là Tam quan mái cong rất ấn tượng, nổi lên lầu chuông thật uy nghi. Trong đền còn lưu giữ pho tượng Mẫu cổ bằng đồng, cao khoảng 60 cm, đặt tại cung Đệ Nhất. Chiếc trống đồng cổ được đúc theo kiểu trống da, có tang và đai trống, nhưng âm thanh chẳng khác gì trống đồng Đông Sơn. Chiếc trống này được đúc thời Vua Thành Thái, tức năm Giáp Thìn (1904) do tri phủ Nguyễn Hưng Trần Tướng Công cùng phu nhân cống tiến. Trong đền có một số cổ vật quý như đôi chéo có khắc chữ chìm, bát hương lớn bằng sứ cao 50cm, in chìm dòng chữ “Tiên Hương – Nguyệt Du Cung”… Nhìn tổng thể, phủ Bóng là đền to phủ lớn, sự hoành tráng không chỉ ở kiến trúc bề thế, thanh cao và uy linh mà ngôi đền còn có lịch sử lâu đời.




Ông Trần Vũ Toán -ĐT: 03503.820.153



Giờ đây, ngôi đền được ông Trần Vũ Toán – Hậu duệ thứ 5 của dòng họ Trần Vũ chăm lo bảo tồn và gìn giữ. Ông còn cho biết: Kể từ khi đất nước được hòa bình, thống nhất, với tâm nguyện gìn giữ nét văn hóa tâm linh của Quần thể khu di tích Phủ Dày, ông và gia đình ngày đêm chăm lo tu tiết lễ nghi “Thay hoa lọc nước cho ngài”, mong muốn tạo điều kiện tốt nhất cho du khách thập phương được về hương khói nơi đất Mẫu. Và, cũng chính tâm nguyện này, năm 2005 ông đã được chính quyền các cấp cho phép xây dựng lại cổng Tam Quan rất khang trang, to đẹp. Không chỉ có vậy, nhiều năm qua, ông Trần Vũ Toán – Thủ Nhang đền Cây Đa Bóng – Nguyệt Du Cung còn tham gia đóng góp nhiều hoạt động xã hội như: “Cứu trợ trẻ em tàn tật”, “khuyến học, khuyến tài”, “Giúp đỡ các gia đình chính sách”, cùng nhiều hoạt động do Uỷ ban Trung ương Mặt Trận Tổ Quốc Việt Nam và Hội Chữ Thập Đỏ Việt Nam phát động. Nhiều năm qua do làm tốt công tác này, ông đã vinh dự được các ban, ngành, đoàn thể cấp huyện, cấp tỉnh tặng bằng khen. Vừa qua, ông còn được trao tặng bằng khen và kỷ niệm chương của Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.


QT​

[/TD]
[/TR]
[/TABLE]

​