Với mỗi người con Phật, khi bước chân Vào cổng chùa, bước đầu tìm hiểu Phật pháp, những câu hỏi và đáp án Phật pháp căn bản sẽ giải đáp phần lớn những thắc mắc giúp người Phật tử có thể hiểu rõ hơn về giáo pháp của đức Phật và từ đó có niềm tin vững chắc với con đường mà mình đang lựa chọn. 1) Phật chế giới "không sát sanh" vì lý do gì ?, Phật chế giới "không sát sanh" nhằm tôn trọng sự công bằng, nuôi dưỡng lòng từ bi cũng như tránh được nhân quả báo ứng. 2) Lý do gì Phật chế "không uống rượu" ? Phật chế "không uống rượu" nhằm bảo vệ hạt giống trí tuệ của bản thân cũng như bảo vệ hạnh phúc gia đình, hơn thế nữa không để lại những hậu quả đáng tiếc do rượu bia và các thứ gây nghiện gây ra. 3) Trộm cướp gồm những hình thức nào ? - Tiền bạc vật dụng... không phải của mình, không được người khác cho tặng mà lén lấy hoặc giật lấy, hoặc - Dùng mưu mẹo, cậy thế ỷ quyền, lợi dụng chức vụ để chiếm đoạt của người. - Cân non đong thiếu, trốn xâu lậu thuế... đều gọi là trộm cướp. 4) Phật chế giới "không tà dâm" vì lý do gì ? - Tôn trọng sự công bình: Mỗi người ai cũng muốn gia đình mình đầm ấm yên vui, vợ con mình đoan chánh, thì sao lại đi phá hại đình người khác làm nhục nhã tông môn người, đưa vợ con người vào đường dâm loạn. - Bảo vệ hạnh phúc gia đình mình và gia đình người: Không gì đau khổ, đen tối hơn, khi một gia đình mà người chồng hoặc vợ có dạ riêng tư, tà vạy. Khi một người rắp tâm phá hoại hạnh phúc gia đình người khác thì chính hạnh phúc gia đình họ cũng đã tan rã trước. Cho nên cấm tà dâm là điều kiện cần thiết để xây dựng hạnh phúc cho gia đình mình và gia đình người. - Tránh oán thù và quả báo xấu xa: Trong các sự oán thù, không có sự oán thù nào mãnh liệt bằng sự oán thù do sự lừa dối phụ rẫy về tình ái gây ra. Những vụ án mạng cũng thường hay xảy ra do việc ngoại tình. Kiếp sau nếu được làm người sẽ bị quả báo thân hình thô tục xấu xí, gia đình không được hạnh phúc, ấm êm. 5) Nói dối trong trường hợp nào thì không có tội ? Nói dối trong trường hợp do lòng từ bi thúc đẩy, muốn cứu người hay vật thì không phạm tội. 6) Tại sao chúng ta phải đọc tụng kinh điển ? Chúng ta phải đọc tụng kinh điển nhằm để hiểu rõ những lời Phật dạy trong kinh, từ đó ứng dụng tu hành để được an vui hạnh phúc trong đời này và đời sau. 7) Khi Phật tử được học tập giáo lý nhà Phật sẽ đem đến lợi ích cho những ai? Khi Phật tử được học hỏi giáo lý nhà Phật, trước hết người Phật tử đó tự thân được lợi ích do biết làm lành lánh dữ... Từ đó đem lại lợi ích cho gia đình và mọi người xung quanh qua hành động, lời nói của mình trong cuộc sống đời thường khi tiếp xúc với mọi người. 8) Người Phật tử tại gia sau khi qui y có phải bắt buộc phải thọ đủ năm giới không hay được phép thọ nhận những giới mà mình có khả năng giữ được ? Người Phật tử tại gia sau khi qui y Tam bảo không nhất thiết phải thọ đủ năm giới, trước tiên cần giữ những giới mà mình có khả năng giữ được. Nhưng đối với những giới tạm thời chưa giữ được phải cố gắng khắc phục, để trong tương lai gần mình giữ năm giới được trọn vẹn. Vì giữ trọn vẹn năm giới là chánh nhân để được làm người tốt trong đời này và đời sau. 9) Tam bảo là gì ? Tại sao chúng ta phải nên qui y Tam bảo ? - Tam bảo là ba ngôi quý báu Phật, Pháp, Tăng. - Chúng ta phải nên qui y Tam bảo vì : + Phật là đấng giác ngộ giải thoát hoàn toàn nên Ngài có đủ mọi phương tiện để tìm đường chỉ lối cho chúng ta vượt qua bể khổ nguồn mê sớm quay về bờ giác. + Pháp là những lời Phật - Tổ chỉ dạy, có công năng giúp chúng ta bỏ tà về chánh, bỏ dữ làm lành... cũng như giúp chúng ta nhận ra và sống được với bản tâm thanh tịnh vốn có của chính mình. + Tăng là những vị thay thế cho Phật - Tổ, dùng thân giáo, khẩu giáo và ý giáo của mình để truyền đạt cho chúng ta được học chánh pháp, hiểu chánh pháp, hành chánh pháp và sống đúng với chánh pháp. 10) Ăn chay là gì ? Tại sao người Phật tử nên ăn chay ? - Ăn chay là chỉ ăn những thức ăn có từ thực vật như: rau quả, củ, ngũ cốc... Tuyệt đối không được dùng những thức ăn có từ động vật ngoại trừ sữa. Ngoài ra những thực phẩm như hành, hẹ, tỏi, nén... cùng các thứ thực phẩm nào làm chướng ngại cho sự tu tập thanh tịnh và ảnh hưởng đến sức khỏe đều không được dùng. - Người Phật tử nên ăn chay để giữ trọn vẹn giới sát sanh là chánh nhân của quả báo sanh tử luân hồi, thường mạng lẫn nhau. Hơn thế nữa để nuôi dưỡng lòng từ bi và thể hiện tâm bình đẳng đối với mọi loài chúng sanh. 11) Đức Phật dạy trên cuộc đời này tựu trung có mấy thứ khổ ? Đức Phật dạy có tám thứ khổ là : - Sanh là khổ, già là khổ, bệnh là khổ, chết là khổ, người mình thương yêu lại phải xa lìa là khổ, kẻ mình không thích lại luôn gặp gỡ là khổ, mong cầu không được toại nguyện là khổ, sự kết hợp tạm bợ của sắc, thọ, tưởng, hành, thức tạo nên thân này là khổ. 12) Là người Phật tử tại gia khi dùng cơm phải như thế nào? Là người Phật tử tại gia khi dùng cơm phải quán tưởng: - Tam đề: Nguyện dứt các việc ác, Nguyện làm tất cả các điều lành, Thệ độ tất cả chúng sanh. - Ngũ quán: 1. Xét công lao khó nhọc nhiều ít của người đem đến bữa cơm này cho chúng ta; 2. Xét xem hôm nay mình có xứng đáng dùng bữa cơm này hay không; 3. Trong khi dùng cơm nhớ ngăn ngừa tham sân si để tránh lỗi phê bình thức ăn ngon dở; 4. Chỉ xem bữa cơm này cốt để nuôi dưỡng thân thể đủ sức khỏe để tu tập; 5. Vì để tu tập có kết quả không uổng một đời người mà dùng bữa cơm này. Ngoài ra trong khi dùng cơm Phật tử không được vừa ăn vừa nói chuyện tạp làm mất chánh niệm. 13) Cúng Phật như thế nào mới đúng nghĩa cả sự và lý? - Cúng Phật đúng nghĩa về sự : Tôn trí ảnh, tượng Phật nơi thanh tịnh trang nghiêm nhất trong nhà và các vật cúng gồm: Hương - đèn - cơm - nước - hoa - quả (còn gọi là lục cúng Phật, tức là sáu vật phẩm dâng lên cúng Phật). Phải sớm hôm thắp hương lễ lạy, quét dọn bàn thờ sạch sẽ và mỗi ngày tụng niệm sám hối sáu căn trước bàn Phật để tội diệt phước sanh, căn lành thêm lớn. - Cúng Phật đúng ý nghĩa về lý: Chúng ta phải thực hành trọn vẹn những gì chúng ta được học, được đọc, được nghe giảng trong kinh điển để giữ thân khẩu ý sao cho lúc nào cũng được thanh tịnh. Đem tâm thanh tịnh đó cúng dường Chư Phật tức là chúng ta đã cúng dường Phật đúng ý nghĩa về lý rồi vậy. 14) Trước khi nhập Niết Bàn Đức Phật khuyên chúng ta điều gì? Trước khi nhập Niết Bàn Đức Phật khuyên chúng ta nên lấy giới luật và giáo pháp mà Đức Phật chỉ dạy suốt bốn mươi chín năm làm vị thầy chỉ đường cho chúng ta trên bước đường tu tập đạo giác ngộ và giải thoát. Cũng như hãy tự mình đứng vững trên đôi chân của mình để đi trọn lộ trình giác ngộ giải thoát, vì không ai có thể tu giùm cho mình được. 15) Ngày nay giới không uống rượu người Phật tử phải hiểu như thế nào cho đúng? Ngày nay giới không uống rượu người Phật tử phải hiểu là: Không được uống rượu, bia, sử dụng các loại ma tuý, chất gây nghiện..… nói chung, tất cả những thứ có chất men làm say người, hay chất độc hại đến sức khoẻ và trí tuệ của con người đều không được dùng. 16) Đạo Phật nghĩa là gì? - Đứng về mặt hành động, đạo Phật là con đường đưa người trở về cố hương giác ngộ, là phương pháp giúp người tiến tu đến giác ngộ, giải thoát. - Đứng về mặt thực thể, đạo Phật là tánh giác sẳn có của tất cả chúng sanh. 17) Giáo lý của đạo Phật gồm những gì? Kể ra. Gio lý của đạo Phật bao gồm 3 tạng: Kinh - Luật - Luận - Kinh: là những lời của đức Phật Thích ca đã nói ra trong 49 năm hoằng hóa, để dạy chúng sanh dứt trừ phiền não và đạt đến quả Niết bàn. - Luật: là những giới luật Phật chế ra nhằm giúp các đệ tử ngăn ngừa được các điều ác, tu tập các điều lành, trau dồi thân tâm cho thanh tịnh. - Luận: là những tác phẩm do các vị đệ tử Phật, các vị Tổ sư sau này làm ra nhằm giảng giải rõ ràng những nghĩa lý sâu xa trong kinh và luật. Phân biệt chánh - tà, thực - giả để người đời sau không bị lầm lạc trên đường tu tập. 18) Tu theo đạo Phật được ích lợi gì? - Chơn thường: Chúng sanh trôi lăn, lặn hụp trong biển sanh tử luân hồi, sống trong cảnh vô thường khi trẻ khi già, khi lành khi ốm, khi sống khi chết… Đạo Phật đem lại cho người tu tập một kết quả là không bao giờ bị luật vô thường chi phối. - Chơn lạc: Chúng sanh đang sống trong cảnh giới tối tăm, buồn tủi, khổ đau; nếu có vui cũng chỉ vui trong chốc lát, như người khát uống nước mặn vào, đỡ khát trong chốc lát, rồi về sau lại càng khát hơn. Đạo Phật có mục đích đem lại cho kẻ tu hành một sự an vui toàn vẹn và bất tận. - Chơn ngã: Chúng sanh bị không biết bao nhiêu nghịch cảnh ở chung quanh chi phối, ràng buộc như kẻ tù tội bị giam hãm trong ngục thất, không bao giờ được tự do hoạt động theo ý muốn của mình. Đạo Phật có mục đích làm cho người tu hành giải thoát hoàn toàn ra ngoài những trói buộc nói trên, làm cho con người có đầy đủ năng lực để thực hiện ý nguyện tốt đẹp của mình, và có một cuộc sống an nhiên tự tại. - Chơn tịnh: Chúng sanh đang sống trong cảnh giới ô trọc, lấm láp trong bùn nhơ của cõi tục, từ trong tâm hồn cho đến ngoài thể chất. Đạo Phật có mục đích làm cho người tu hành gạn lọc hết những ô trọc của cuộc đời, được sống một cuộc sống trong sạch, tinh khiết, không vướng chút bợn nhơ của trần tục. Ngoài ra, đạo Phật còn đem lại cho xã hội hiện tại những lợi ích quý báu: - Với tinh thần từ bi làm cho mọi người thương yêu nhau hơn. - Nhờ ánh sáng trí tuệ giúp cho con người bớt si mê lầm lạc, biết phân biệt chánh tà, thực giả. - Nhờ tinh thần bình đẳng tuyệt đối, những bất công của xã hội dần được san bằng và làm cho cảnh giới Ta bà ngày càng được sáng sủa, an vui. 19) Hãy kể bốn thánh tích (Tứ Động tâm) của Phật giáo tại Ấn Độ. - Vườn Lumbini (Lâm Tỳ Ni): nơi Phật đản sinh - Bồ đề đạo tràng: nơi đức Phật thành đạo - Vườn Nai (Lộc uyển): nơi đức Phật thuyết bài pháp đầu tiên độ 5 anh em ông Kiều Trần Như. - Rừng Sa La, xứ Câu Thi Na (Kusinara): nơi đức Phật nhập Niết Bàn. 20) Hãy đọc và giải thích bài kệ tóm tắt 5 thời kỳ nói kinh của đức Phật. Trước nói Hoa Nghiêm hăm mốt ngày, A- Hàm mười hai, Phương Đẳng tám, Hai mươi hai năm nói Bát Nhã, Pháp Hoa, Niết Bàn cộng tám năm.