Các vị La Hán Chùa Tây Phương !

[TABLE="class: contentpaneopen"]
[TR]
[TD="class: contentheading, width: 100%"]Các vị La Hán Chùa Tây Phương [/TD]
[TD="class: buttonheading, width: 100%, align: right"] [/TD]
[TD="class: buttonheading, width: 100%, align: right"] [/TD]
[/TR]
[/TABLE]

Huy Cận​

Các vị La Hán chùa Tây Phương
Tôi đến thăm về lòng vấn vương.
Há chẳng phải đây là xứ Phật,
Mà sao ai nấy mặt đau thương ?

Đây vị xương trần chân với tay
Có chi thiêu đốt tấm thân gầy
Trầm ngâm đau khổ sâu vòm mắt
Tự bấy ngồi y cho đến nay.

Có vị mắt giương, mày nhíu xệch
Trán như nổi sóng biển luân hồi
Môi cong chua chát, tâm hồn héo
Gân vặn bàn tay mạch máu sôi.

Có vị chân tay co xếp lại
Tròn xoe tựa thể chiếc thai non
Nhưng đôi tai rộng dài ngang gối
Cả cuộc đời nghe đủ chuyện buồn....

Các vị ngồi đây trong lặng yên
Mà nghe giông bão nổ trăm miền
Như từ vực thẳm đời nhân loại
Bóng tối đùn ra trận gió đen.

Mỗi người một vẻ, mặt con người
Cuồn cuộn đau thương cháy dưới trời
Cuộc họp lạ lùng trăm vật vã
Tượng không khóc cũng đổ mồ hôi.

Mặt cúi nghiêng, mặt ngoảnh sau
Quay theo tám hướng hỏi trời sâu
Một câu hỏi lớn. Không lời đáp
Cho đến bây giờ mặt vẫn chau.

Có thực trên đường tu đến Phật
Trần gian tìm cởi áo trầm luân
Bấy nhiêu quằn quại run lần chót
Các vị đau theo lòng chúng nhân ?

Nào đâu, bác thợ cả xưa đâu ?
Sống lại cho tôi hỏi một câu:
Bác tạc bấy nhiêu hình khô hạnh
Thật chăng chuyện Phật kể cho nhau ?

Hay bấy nhiêu hồn trong gió bão
Bấy nhiêu tâm sự, bấy nhiêu đời
Là cha ông đó bằng xương máu
Đã khổ, không yên cả đứng ngồi.

Cha ông năm tháng đè lưng nặng
Những bạn đương thời của Nguyễn Du
Nung nấu tâm can vò võ trán
Đau đời có cứu được đời đâu.

Đứt ruột cha ông trong cái thuở
Cuộc sống giậm chân hoài một chỗ
Bao nhiêu hi vọng thúc bên sườn
Héo tựa mầm non thiếu ánh dương.

Hoàng hôn thế kỷ phủ bao la
Sờ soạng, cha ông tìm lối ra
Có phải thế mà trên mặt tượng
Nửa như khói ám, nửa sương tà.

Các vị La Hán chùa Tây Phương!
Hôm nay xã hội đã lên đường
Tôi nhìn mặt tượng dường tươi lại
Xua bóng hoàng hôn, tản khói sương.

Cha ông yêu mến thời xưa cũ
Trần trụi đau thương bỗng hóa gần!
Những bước mất đi trong thớ gỗ
Về đây, tươi vạn dặm đường xuân.
​

27-12-1960​

​

Chùa Tây Phương (Sơn Tây) có những pho tượng La Hán rất đẹp, rất sinh động tạc vào thế kỷ 18. Nhà nghệ sĩ xưa đã vô tình hay hữu ý mượn đề tài chuyện Phật mà miêu tả xã hội quằn quại đau khổ trong nhiều biến động, và bế tắc không tìm được lối ra.

 

Đọc bài thơ lại nhớ đến ngày cấp 3 thi bình giảng được điểm bài này cũng khơ khớ...

 

em vẫn thích bài (Bầm Ơi ) , của Tố Hữu hơn !

 

Hai bài thơ đều có cái thiết tha ân tình, sâu đậm. Nếu như HUy Cận là "tiếng lòng muôn năm cũ", là tiếng nói của cha ông đau đáu một thời xa vắng vọng về hiện tại qua hình ảnh các vị Laq hán chùa Tây phương khi cháu con đang lớp lớp lên đường "Sẻ dọc trường sơn đi cứu nước... mà lòng phơi phới dậy tương lai", thì Tố Hữu lại là hình ảnh những mẹ, những chị "giặc đến nhà đàn bà cũng đánh"... "Bầm ơi có rét không bầm, Thương con Bầm chớ lo nhiều bầm nghe...- lời thơ như lời ru của mẹ, của bầm bay lên cùng tình yêu đất nước, tiếp thêm sức mạnh cho đàn con gái, con trai vững bước quân hành tiến ra mặt trận rửa hận cho non sông, Tổ quốc... Ôi nhưng vần thơ, ôi những tâm hồn đẹp tựa những bông hoa tươi thắm sắc xuân, tươi thắm như màu cờ Tổ quốc...