Thăng Long tứ trấn và tứ quán

[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+3]Thăng Long tứ trấn & tứ quán[/SIZE][/FONT]
[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Phanxipăng[/SIZE][/FONT]
​

​

[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Đề cập Hà Nội xưa, thiên hạ vẫn nhắc Thăng Long tứ trấn và Thăng Long tứ quán. Tuy nhiên, về hai danh mục di tích lịch sử - văn hoá đặc sắc này, hiện có rất nhiều người (kể cả dân thủ đô) hoặc thiếu am tường, hoặc thường... nhầm lẫn![/SIZE][/FONT]​

[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]4 + 4 = 7 ?![/SIZE][/FONT]
​

[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Một trong những lý do khiến đông người nhầm lẫn: hai danh mục mang tên gọi hao hao nhau. Lại thêm, tổng số di tích của hai bộ tứ không phải 8, mà là... 7![/SIZE][/FONT]
[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Đơn giản vì đền Quan Thánh còn gọi quán Trấn Vũ đều thuộc cả hai danh mục.[/SIZE][/FONT]
[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Thăng Long tứ trấn gồm 4 ngôi đền thờ 4 vị thần trấn giữ 4 hướng của kinh thành xưa: đền Quan Thánh, đền Kim Liên, đền Bạch Mã và đền Voi Phục.[/SIZE][/FONT]
[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Thăng Long tứ quán gồm 4 toà điện thờ hệ thống thần linh thuộc đạo Lão: quán Trấn Vũ, quán Huyền Thiên, quán Đồng Thiên và quán Đế Thích.[/SIZE][/FONT]
[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]7 nơi này đều đã được Nhà nước xếp hạng di tích lịch sử - văn hoá cấp quốc gia.[/SIZE][/FONT]
[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]
Thăng Long tứ trấn[/SIZE][/FONT]

[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Đền Quan Thánh hiện toạ lạc cuối phố Quan Thánh, tiếp giáp đường Thanh Niên, thuộc quận Ba Đình, cạnh hồ Trúc Bạch và hồ Tây. Lẽ ra phải được gọi Quán Thánh, vì đây là một "quán" (sẽ nói rõ sau) thờ thánh Trấn Vũ / Chân Vũ / Huyền Vũ.[/SIZE][/FONT]
[SIZE=+1][FONT=Times New Roman,Times]Trên cổng đền có tạc 3 chữ Hán [/FONT]真 武 觀 [FONT=Times New Roman,Times]Chân Vũ quán. Sát nóc tiền đường, tấm hoành phi sơn son thếp vàng khắc 3 chữ Hán [/FONT]鎮 武 觀 [FONT=Times New Roman,Times]Trấn Vũ quán.[/FONT][/SIZE]
[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Thánh Trấn Vũ là Văn Xương Đế Quân, một hình tượng linh thiêng do sáp nhập hai nhân vật thần thoại - truyền thuyết Trung Hoa và Việt Nam. Với Trung Hoa, đó là vị thần "quy xà hợp thể" (kết hợp rùa với rắn) được Ngọc Hoàng giao nhiệm vụ trấn giữ phương Bắc; có khả năng trừng trị loài hồ tinh quấy nhiễu lương dân. Với Việt Nam, đó là vị thánh ở núi Sái, còn gọi núi Quy Mẹ, ở huyện Đông Anh, Hà Nội, từng giúp An Dương Vương trừ khử ma quái nhằm xây dựng thành Cổ Loa.[/SIZE][/FONT]
[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Pho tượng Trấn Vũ trong đền Quan Thánh được đúc bằng đồng, cao 3,96m, nặng cỡ 4 tấn. Theo Đại Nam nhất thống chí của Quốc sử quán triều Nguyễn thì đền lẫn tượng được tạo lập vào đời Lê Vĩnh Trị, tức giai đoạn 1676 - 1680. Tượng thể hiện một đạo sĩ nai nịt gọn gàng, ngồi xoã tóc, tay trái bắt quyết (an uỷ quyết), tay trái nắm thanh gươm có rắn quấn và tì lên lưng rùa. Tác phẩm rất tinh xảo, phản ánh trình độ nghệ thuật điêu khắc cũng như kỹ thuật đúc kim loại của nước ta từ 4 thế kỷ trước. Được đúc cùng thời gian với tượng là quả chuông đồng cao xấp xỉ 1,5m hiện treo trên gác tam quan nơi nghi môn. Quả chuông ấy đã vang vọng âm thanh vào bài thơ lục bát của Dương Khuê mà lâu nay vẫn được dân gian truyền tụng y hệt bài ca dao quen thuộc:[/SIZE][/FONT]

[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Phất phơ ngọn trúc trăng tà,[/SIZE][/FONT]
[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Tiếng chuông Trấn Vũ, canh gà Thọ Xương.[/SIZE][/FONT]
[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Mịt mùng khói toả ngàn sương,[/SIZE][/FONT]
[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Nhịp chày An Thái, mặt gương Tây hồ.[/SIZE][/FONT]
[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Tương truyền đền Quan Thánh có từ thế kỷ XI, ngay sau khi vua Lý Thái Tổ dời đô về Thăng Long. Song diện mạo hiện thấy cơ bản do lần đại trùng tu vào năm Quý Tị 1893, niên hiệu Thành Thái thứ V. Đền Quan Thánh được Bộ Văn hoá xếp hạng di tích lịch sử - văn hoá ngày 28-4-1962.[/SIZE][/FONT]

[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Đền Voi Phục cũng ở quận Ba Đình, trong địa bàn phường Ngọc Khánh, thuộc khu vực công viên Thủ Lệ. Tên khác của di tích này là đền Linh Lang, vì đây thờ Linh Lang Đại Vương trấn giữ phía tây kinh thành Thăng Long. Soạn sách Người và cảnh Hà Nội (NXB Hà Nội, 1982), Hoàng Đạo Thuý ghi: "Sự thật, Linh Lang là ông hoàng Bẩy đời Lý. Mẹ ông đi mò ốc ở hồ Tây, bị vua chấm. Đến lúc có mang lại bỏ. Bà về nuôi con khôn lớn, làm nhà cho con học ở Tào Sách, trên quán La, bờ hồ Tây. Khi giặc Tống đến, ông đi đánh, lập công to. Bấy giờ vua mới nhận và phong cho là Dâm Đàm Vương. Dâm Đàm là tên cũ của hồ Tây. Nhưng ông hoàng không thích giàu sang, vẫn cứ sống đời bình thường. Khi ông mất, nhà vua trao cho một trại giữ lệ cúng giỗ, vì thế trại lấy tên là Thủ Lệ. Nay khu đền thành công viên".[/SIZE][/FONT]
[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Linh Lang Đại Vương đời Lý tức ông hoàng Bẩy có họ tên Lý Hoằng Chân. Thân mẫu của hoàng tử là Cảo Nương.[/SIZE][/FONT]
[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Cổng đền có cặp voi đá tư thế quỳ, nên dân chúng quen gọi đây là đền Voi Phục. Ngay tại cổng đền Voi Phục, quân dân ta từng lập chiến công oanh liệt trong trận đấu chống thực dân Pháp ngày 21-12-1873: lấy đầu trung uý Adrien Paul Balny d'Avricourt, phó thuyền trưởng. Cũng thời điểm nọ, thiếu tá hải quân Francis Garnier bị tử thương nơi cầu Giấy, gần đền Voi Phục.[/SIZE][/FONT]
[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Được Bộ Văn hoá xếp hạng di tích lịch sử - văn hoá ngày 28-4-1962, đền Voi Phục vừa đề cập còn được gọi Voi Phục Thủ Lệ để phân biệt với đền Voi Phục ở Thuỵ Khuê tức Voi Phục Thuỵ Khuê.[/SIZE][/FONT]
[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Đền Voi Phục Thuỵ Khuê được dựng vào cuối thế kỷ XV, cuối triều Hồ, đầu triều Lê, thờ Linh Lang Đại Vương đời Trần, được Bộ Văn hoá và Thông tin xếp hạng di tích lịch sử - văn hoá ngày 21-1-1986.[/SIZE][/FONT]

[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Đền Bạch Mã toạ lạc trên phố Hàng Buồm, quận Hoàn Kiếm. Theo sách Hà Nội nghìn xưa của Trần Quốc Vượng và Vũ Tuấn Sán (Sở Văn hoá Thông tin Hà Nội, 1975) thì "đó là đền thờ thần chính khí Long Đỗ, hay Tô Lịch giang thần, hay thành hoàng Hà Nội gốc".[/SIZE][/FONT]
[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Vì sao nơi thờ thần Long Đỗ lại được gọi đền Bạch Mã ?[/SIZE][/FONT]
[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Truyền thuyết kể rằng Lý Thái Tổ dời đô từ Hoa Lư (Ninh Bình) ra Đại La, tức Hà Nội, vào năm Canh Tuất 1010, nhưng kế đó đắp thành Thăng Long mãi không được vì cứ đắp lại lở. Vua sai người tới đền cầu đảo, liền thấy một con ngựa trắng từ trong đền đi ra, đi đến đâu để dấu chân đến đấy, xong ngựa về lại đền rồi... biến mất. Vua theo dấu vó ngựa mà xây thành đắp luỹ thành công. Do đó, vua tôn thần Long Đỗ làm Quốc Đô Định Bang Thành Hoàng Đại Vương, và kính cẩn gọi đền bằng hiệu Bạch Mã. Nếu vậy, đền đã xuất hiện từ thế kỷ XI ư? Tương truyền đền Bạch Mã đã có từ thế kỷ IX, trong thời Bắc thuộc, bị Cao Biền dốc sức yểm không nổi nên phải phụng thờ. Thần Long Đỗ trấn giữ phía Đông thành Thăng Long.[/SIZE][/FONT]
[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Bộ Văn hoá và Thông tin đã xếp hạng đền Bạch Mã vào danh mục di tích lịch sử - văn hoá ngày 12-12-1986.[/SIZE][/FONT]

[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Đền Kim Liên còn được gọi đền Cao Sơn, thờ Cao Sơn Đại Vương trấn giữ phía nam thành Thăng Long. Kim Liên là địa danh chỉ làng cổ, nay là phường Phương Liên, quận Đống Đa. Tương truyền thần Cao Sơn từng giúp Sơn Tinh thắng Thuỷ Tinh.[/SIZE][/FONT]
[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Một số tài liệu cho rằng đền Kim Liên được khởi lập năm Canh Ngọ 1510, đời vua Lê Tương Dực. Năm 1946, toàn quốc kháng Pháp, đền Kim Liên bị cháy trụi.[/SIZE][/FONT]
[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Ngày 9-1-1990, Bộ Văn hoá Thông tin công nhận đền Kim Liên là di tích lịch sử - văn hoá. Năm 2000, đình Kim Liên được tôn tạo, phục chế.[/SIZE][/FONT]

[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Thăng Long tứ quán[/SIZE][/FONT]

[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Chùa là nơi thờ Phật và Bồ Tát, nơi tăng ni tu tập. Quán là nơi thờ Ngọc Hoàng Thượng Đế, Thái Thượng Lão Quân và một số tiên thánh, nơi đạo sĩ hành trì Lão giáo.[/SIZE][/FONT]
[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Lão giáo - còn được gọi Đạo giáo - là tôn giáo được Trương Đạo Lăng khai sáng tại Trung Hoa vào đời Hán Thuận Đế (126 - 144). Du nhập vào Việt Nam, Đạo giáo có những yếu tố hoà quyện với tín ngưỡng thánh thần bản địa, mà quán Trấn Vũ tức đền Quan Thánh là ví dụ.[/SIZE][/FONT]
[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Trên tinh thần "tam giáo đồng nguyên" bao gồm Nho, Phật, Lão, Đạo giáo phát triển ở nước ta đến hết thời nhà Mạc. Sang thời Lê trung hưng, Đạo giáo dần suy thoái và hầu hết các quán đã Phật giáo hoá, trở nên chùa. Bốn đạo quán lớn ở Thăng Long cũng nằm trong xu thế nọ, chỉ trừ Trấn Vũ.[/SIZE][/FONT]

[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Quán Huyền Thiên được khởi tạo vào thời Lý, định hình kiến trúc như hiện nay vào thời Nguyễn, biến thành chùa Huyền Thiên nằm ở 54 phố Hàng Khoai, quận Hoàn Kiếm, đối diện chợ Đồng Xuân. Không chỉ thờ Phật và Bồ Tát, chùa còn có điện thờ Huyền Thiên Trấn Vũ.[/SIZE][/FONT]

[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Quán Đồng Thiên biến thành chùa Kim Cổ nằm ở số 73 phố Đường Thành, quận Hoàn Kiếm. Tương truyền tại khu vực di tích này từng được vua Lý Thánh Tông xây cung Ỷ Lan để giai nhân làng Sủi từ Bắc Ninh về ở. Ỷ Lan đã sinh con trai, sau trở thành vua Lý Nhân Tông. Cung Ỷ Lan đã trở nên đình Tạm Thương bên phải chùa. Nơi đây có một cặp câu đối đề cập Đồng Quán tức quán Đồng Thiên:[/SIZE][/FONT]

[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Kim Cổ danh lam sắc tướng huy hoàng thiên cổ tự;[/SIZE][/FONT]
[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Đồng Quán thắng tích từ bi phổ độ thập phương dân.[/SIZE][/FONT] [FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Nghĩa:[/SIZE][/FONT] [FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Danh lam Kim Cổ cảnh sắc huy hoàng nơi chùa cổ;[/SIZE][/FONT]
[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Thắng tích Đồng Quán từ bi phổ độ khắp mười phương.[/SIZE][/FONT]

[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Quán Đế Thích biến thành chùa Hưng Khánh, còn gọi chùa Vua, nằm ở 17 phố Thịnh Yên, phường Phố Huế, quận Hai Bà Trưng. Thực ra, chùa Vua là tên gọi chung cụm di tích hiện tại gồm chùa Hưng Khánh và điện Thiên Đế. Chính toà điện này là vết tích quán Đế Thích thuở xưa. Tương truyền thời Lê có ông hoàng nọ theo đạo Lão, lại là tay cực kỳ mê cờ tướng, rất hâm mộ "siêu cao thủ" Đế Thích, bèn tạo lập quán Đế Thích trên vùng đất trước đó từng dựng cung Thừa Lương.[/SIZE][/FONT]
[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Nguyên gốc, trong Ấn Độ giáo, Đế Thích là thần Indra - thần mưa, thần sấm sét, thần chủ các thần trên thế giới. Đế Thích đã được Phật hoá và Đạo hoá. Với Phật giáo, Đế Thích sai phái Cửu Long / 9 rồng xuống trần mừng đấng Thế tôn đản sinh. Đạo giáo thì chuyển hoá Đế Thích thành Ngọc Hoàng Thượng Đế. Trong tư duy dân gian phương Đông, trong đó có Việt Nam, Đế Thích lại là vua cờ tướng.[/SIZE][/FONT]
[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Điều thú vị là hằng năm, vào dịp Tết Nguyên đán cổ truyền, chùa Vua tưng bừng mở hội thi đấu cờ tướng suốt 4 hôm ròng, từ mùng 6 đến mùng 9 tháng giêng âm lịch, để mừng ngày Đế Thích đản sinh. Cổ lệ quy định: kỳ thủ nào đoạt chức vô địch 3 năm liền thì được vinh hạnh khắc tên vào bia đá đặt sẵn ở bi đình. Hội cờ tướng chùa Vua thường thu hút đông đảo khách thập phương, không chỉ những kẻ mê tướng-sĩ-tượng-xe-phao-mã, mà còn hấp dẫn giai nhân tài tử ngoạn du dịp tân xuân.[/SIZE][/FONT]

[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Phanxipăng[/SIZE][/FONT] [FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Đã đăng Tài Hoa Trẻ 132 & 133 (11-2000)[/SIZE][/FONT]

[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Đăng lại trên Thế Giới Mới 768 (7-1-2008)[/SIZE][/FONT]

​

[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Đền Quan Thánh tức quán Trấn Vũ.[/SIZE][/FONT]
[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Ảnh: Phanxipăng[/SIZE][/FONT]

[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Đền Voi Phục Thủ Lệ.[/SIZE][/FONT]
[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Ảnh: Phanxipăng[/SIZE][/FONT]

[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Phanxipăng viếng đền Voi Phục Thuỵ Khuê.[/SIZE][/FONT]
[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Ảnh: Quế Chi[/SIZE][/FONT]

[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Quán Đồng Thiên nay là chùa Kim Cổ.[/SIZE][/FONT]
[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Ảnh: Thiện Tâm[/SIZE][/FONT]

[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Quán Đế Thích còn gọi chùa Vua.[/SIZE][/FONT]
[FONT=Times New Roman,Times][SIZE=+1]Ảnh: Phanxipăng[/SIZE][/FONT]​

 

Cần xem lại lý thuyết này, gần đây một số giáo sư xính chữ tứ lắm mà vốn không hiẻu khái niệm Tứ trấn thuộc về Phật giáo còn nếu nói đến Lão và Nho thì phải là Ngũ trấn cơ, còn phương trung ương nữa. Nếu là tứ Trấn phải kể đến 4 ngồi chùa. Mà 4 ngôi quán dù còn là quán vẫn không cân 4 phái kinh thành. 4 ngôi đền được cho là tứ trấn thì niên đại ra đời không đồng nhau, cái từ thời Lý ngôi lại thời Lê. Bản thân Trí Minh không tin sự này của mấy ông giáo sư, xin tìm đăng lại một bài của một bác Chitto rất có nhiều kiến thức đáng tham khảo.

 

Chả biết các vị nghĩ gì chứ văn xuơng là văn xuơng còn trấn vũ là trấn vũ nhé . Hai vị này k có một chút gì liên quan tơa nhau cả

 

Người ta nói rất nhiều đến Tứ Trấn Thăng Long là bốn ngôi đền ở bốn phía, tuy nhiên chúng không phải chủ ý ban đầu của các vua Lý, mà có lẽ đời sau "nâng tầm" lên:

- Đền Bạch Mã hướng Đông: là ngôi đền cổ do Cao Biền dựng, có từ trước thành Thăng Long.

- Đền Trấn Vũ hướng Bắc: người ta nói là Lý Thái Tổ dựng, nhưng tôi nghi ngờ điều này vì nhiều nguyên nhân sẽ viết sau. Lai lịch ngôi đền này không rõ ràng, năm dựng cũng không rõ, thờ một vị thần rất Tàu.

- Đền Voi Phục hướng Tây: dựng đời Lý Thái Tông hoặc Lý Thánh Tông, cũng không cụ thể.

- Đền Kim Liên hướng Nam: mãi đến đời Lê mới thấy "xuất hiện" trong ghi chép, trước đó không ai biết lai lịch có hay không, như thế nào.

Hơn nữa bốn ngôi đền này quay hướng rất lộn xộn, mỗi cái một kiểu. Đền Trấn Vũ thực ra không phải là đền mà là Đạo quán, lại còn nằm ngoài vòng Kinh thành, cách sông Tô Lịch. Những điều này khiến tôi cho rằng cái truyền thống về Thăng Long tứ trấn chỉ có từ đời Lê, chứ không phải từ đời Lý.

Chitto - phuot.com

---------- Post added at 01:51 PM ---------- Previous post was at 01:44 PM ----------

Có hôm ngồi xem lại các ngôi chùa quanh Hà Nội, tôi nhận thấy có bốn ngôi chùa đều rất cổ ở ngoài Thăng Long, gần như chính xác bốn phương Đông Tây Nam Bắc, cách trung tâm Thăng Long khoảng 20km. Có thể coi đây như bốn ngôi Trấn Tự từ xa cho Thăng Long chăng?

Đầu tiên, ở phía chính Đông của Thăng Long, là chùa Dâu (Pháp Vân) ngôi chùa cổ nhất Việt Nam, được dựng từ thời Sĩ Nhiếp, thế kỉ 3. Nhiều lần các vua Lý, Trần, Lê đều về đây rước tượng Pháp Vân về Thăng Long để cầu mưa.

Ở phía chính Nam của Thăng Long, cách là chùa Đậu (Thành Đạo) cũng là ngôi chùa rất cổ, được dựng cũng trong thời Sĩ Nhiếp, rất linh thiêng với các lễ hội cầu đảo, và đến triều Lê thì có hai vị Thiền sư để lại tượng Nhục thân nổi tiếng.

Ở phía chính Bắc của Thăng Long là chùa Non (Sóc Thiên Vương), là chùa do Khuông Việt đại sư Ngô Chân Lưu lập từ thế kỉ 10, tức là còn trước cả khi có Thăng Long. Chùa nằm ngay tại lưng ngọn núi mà Phù Đổng Thiên Vương lên trời. Khuông Việt đại sư là Quốc sư của ba triều: Đinh, Tiền Lê, Lý, cũng là sư trụ trì chùa Khai Quốc.

Và cuối cùng, phía chính Tây của Thăng Long là chùa Thầy (Thiên Phúc), có muộn nhất, thế kỉ 12, do Thiền sư Thánh tổ Từ Đạo Hạnh dựng, nép vào chân núi Sài Sơn.

Bốn ngôi chùa này có lịch sử ngắn thì 900 năm, dài thì 1800 năm, đã ở đó như những chứng nhân, lúc hưng thịnh, lúc suy tàn. Tất cả đều không phải là nguyên bản, nhưng vẫn mang cái hồn đó, gắn liền với lịch sử thăng trầm, và có lẽ sẽ cùng với Thăng Long trường tồn.



nguồn Chitto - phout.com

 

Đền thờ Thần Văn Xương ngay Hồ Hoàn Kiếm đó là đền Ngọc Sơn, Ngài Huyền Thiên là một trong 3 vị thần trong đạo Phù Thủy là tam thiên đại thánh: Huyền Thiên, Tề Thiên và Đô Thiên.

 

xin cao nhân nói cụ thể hơn cho nhà em hiểu đc ko ạ? Tks

 

Văn Xương Đế Quân hay Văn Xương Tinh là vị thần được dân gian lẫn Đạo giáo tôn sùng là thần chủ quản công danh phúc lộc của sĩ nhân.

Văn Xương là tên vì sao, cũng gọi là sao Văn Khúc (Văn Khúc tinh) hoặc sao Văn (Văn tinh). Người Trung Quốc thời xưa cho rằng đây là tinh tú nắm giữ công danh và văn vận của thế nhân.

Đạo giáo đã sớm có tín ngưỡng Văn Xương, trong Lão Quân Âm Tụng Giới Kinh chép: "Đương giản trạch chủng dân, lục danh Văn Xương cung trung." (Phụ trách tuyển chọn phẩm hạng dân chúng, ghi danh vào cung Văn Xương).

Đến đời Nguyên (1279–1368) và đời Minh (1368–1644), các đạo sĩ lợi dụng tín ngưỡng dân gian về Văn Xương Đế Quân mà viết ra "Thanh Hà Nội Truyện" và "Tử Đồng Đế Quân Hóa Thư"... kể lại những thần tích của Văn Xương Đế Quân.

Các sách viết rằng:

Văn Xương Đế Quân vốn sinh đầu đời Chu, đã trải 73 kiếp hoá thân, từng là sĩ đại phu, cuối đời Tây Tấn ngài giáng sinh nơi đất Thục, tên là Á họ là Trương, tự là Bái Phu, được lệnh Ngọc Hoàng Thượng Đế cho chưởng quản Văn Xương phủ và lộc tịch (sổ sách về quan lộc) của nhân gian.

Đạo Tạng Tập Yếu thu thập quyển Văn Xương Đế Quân Bản Truyện viết vào những năm Sùng Đức (1636–1648) đời Thanh (1644–1911). Trong đó ghi rằng:

"Văn Xương Đế Quân họ là Trương, húy là Thiện Huân, có những thần tích linh dị, phàm nhương tai khử họa đảo vũ cầu tự, hễ có thành tâm tất có ứng nghiệm, có thể trấn phục yêu ma tảo trừ dịch bệnh. Ngài được gọi là Văn Chương Tư Mệnh vì các giới quý tiện văn vũ y bốc sĩ nông công thương hễ có lòng mong cầu công danh đều trông cậy vào ngài. Ngài cư ngụ nơi cung Văn Xương nơi chòm sao Tử Vi, thường giáng cơ viết kinh, hiển mộng báo tin, phân thân ứng hóa, cứu độ nhân sinh."

Trong Tử Đồng Đế Quân Hóa Thư (do Đàm Tiễu viết đầu thế kỷ X) tóm lược 17 kiếp của Văn Xương Đế Quân, nhưng nội dung hết sức hoang đường. Có lẽ sáng tác này của đạo sĩ Đàm Tiễu muốn củng cố và chuyển tín ngưỡng Văn Xương Đế Quân từ một tín ngưỡng dân gian sang tín ngưỡng của Đạo giáo.

Và khi sửa chùa Ngọc Sơn là thành đền người ta đã thờ vị thần chủ trị về Văn Học này trong đền chứ không phải Văn Xương là Trấn Vũ như bài viết trên nói.

 

đồng ý với hải anh

 

Trấn Vũ' là tên gọi tại Việt Nam của thần Chân Vũ, người Việt còn gọi là Trấn Võ, là một trong những vị thần được thờ phụng phổ biến tại Trung Quốc và các nước Á Đông. Vị thần này tượng trưng cho sao Bắc cực, và là một vị thần lớn của Đạo giáo thống trị phương Bắc, kiêm quản lý các loài thủy tộc nên cũng được coi là thủy thần hay hải thần. Theo hầu Chân Vũ là hai tướng Quy, Xà, tượng trưng cho sự trường tồn và sức mạnh, và Ngũ long thần tướng.

Theo tín ngưỡng dân gian người Trung Quốc, tất cả vì sao đều di chuyển vị trí, riêng sao Bắc Cực là bất động, do đó được xem là ngôi sao tôn quý nhất. Do đó, họ đã thần thánh hóa ngôi sao này với chức vị "Bắc Đẩu Tinh quân", do một vị thần "Huyền Thiên Thượng Đế" trấn giữ.

Truyền thuyết về thần Huyền Vũ xuất hiện vào khoảng đời nhà Tuỳ ở Trung Quốc, tương ứng với khi Đạo giáo phát triển hệ thống thần điện của mình. Đến khoảng năm Nguyên Phong đời Tống thì đổi thành Chân Vũ, và tên này được giữ nguyên tại Trung Quốc, Đài Loan cho đến nay.

Ngọc Hoàng Thượng đế trên thiên đình, vì muốn giúp trần thế, đã tách một thể phách của mình xuống trần, đầu thai vào nhà Tịnh Lạc quốc vương và Thiện Thắng hoàng hậu. Có thuyết khác thì nói đó là thể phách thứ 28 của Thái Thượng Lão Quân đầu thai. Vị Thái tử khi sinh ra đã không muốn nối nghiệp làm vua, mà quyết tâm đi tu. Được Diệu Lạc thiên tôn dạy dỗ, Thái tử vào núi Vũ Đương tu hành, khi đạt được thần thông thì rạch bụng vứt bỏ gan và ruột rồi đi vân du về phương Bắc trừ yêu ma quỷ quái giúp dân. Không ngờ ran và ruột của thần biến thành yêu quái Rùa và Rắn làm hại dân quanh núi. Thần quay về thu phục hai yêu quái, trở thành hai vị tướng dưới truớng. Ngoài ra thần còn có năm vị tướng là năm con rồng đi theo. Thần được Ngọc Hoàng Thượng đế giao cho trấn giữ phương Bắc.

Nơi tôn thờ chính là cung Ngọc Hư, núi Vũ Đương (Vũ Đang), tương truyền là nơi thần thành đạo và trú ngụ. Triều Minh của Trung Quốc phong thần là vị thần bảo hộ cho triều đại, nên dựng rất nhiều đền thờ các nơi để tôn thờ. Trên đỉnh núi Vũ Đương cũng dựng một toà điện toàn bằng đồng để thờ, gọi là Kim điện.

Tượng thần Chân Vũ thường được tạc thần đang ngồi, tay trái bắt quyết, tay phải chống lên thanh gươm. Thanh gươm chống lên lưng Rùa, có con rắn cuốn quanh
Thánh Chân Vũ còn có rất nhiều danh xưng khác nhau như:

Chân Vũ Tinh quân
Chân Vũ Đại đế
Bắc Phương Chân Vũ Huyền Thiên Thượng Đế
Bắc Cực Huyền Thiên Thượng Đế
Huyền Thiên Thượng Đế
Huyền Vũ
Bắc Đế
Đế Công (Teh Kong theo khẩu ngữ Phúc Kiến),
Thượng đế Tổ sư
Đãng Ma thiên tôn
Trấn thiên Chân Vũ Linh ứng Hựu thánh Đế quân
Hựu thánh Chân quân Huyền thiên Thượng đế
Ngọc Hư Sư tướng
Báo Ân sư tướng
Phi phát sư tướng
Theo truyền thuyết dân gian Việt Nam, Huyền Thiên Trấn Vũ đã giúp An Dương Vương trừ ma diệt quỷ trong lúc xây thành Cổ Loa (thế kỉ 3 TCN).

Trấn Vũ cũng là vị thần bảo trợ cho núi Vũ Đang ở tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc. Trấn Vũ cũng là thần bảo trợ của những người nói tiếng Mân Nam, đặc biệt những người nguyên quán Phúc Kiến.

Khi sang Việt Nam, thần được gọi là Trấn Vũ, được dân gian hoá thành vị thần giúp An Dương Vương trừ gà tinh, diệt cáo thành tinh ở hồ Tây. Thần được thờ ở nhiều nơi:

Đền Quán Thánh ở Hồ Tây, Hà Nội
Huyền Thiên cổ quán tại phố Hàng Khoai, Hà Nội, nay chuyển thành chùa Huyền Thiên
Huyền Thiên đại quán, hay còn gọi là đền Sái ở Thuỵ Lôi, Đông Anh, Hà Nội
Đền Trấn Vũ ở Gia Lâm
Quán Đồng Thiên tại phố Đường Thành, Hà Nội, nay chuyển thành chùa Kim Cổ
Tại Hà Nội, vẫn còn 2 nơi thờ thần Chân Vũ là đền Quán Thánh và chùa Huyền Thiên.

Sưu Tầm

 

sở dĩ có hình tượng quy xà là ởi bắc phương nhâm quý thủy đó là bắc phương huyền vũ và biểu trương của nó là hình ảnh rắn mai rùa có nơi vễ là rùa và rắn . từ quy xà ở đâu ý chỉ hình ảnh rắn có mai rùa .

 

Con giải thích chả có logic gì cả, nhảy vào viết viết vài câu, không có dẫn chứng lập luận gì cả.

 

thật thì con chỉ đá qua mấy câu thôi, lúc đó con đang trên lớp . hiiiiii

 

Giá mà đc đi hết các chùa triền ở khu Thanh Hóa đổ về cho đến cửa khẩu hết VN nhỉ??? ôi !!! dù là k hiểu nhưng chỉ cần đc chiêm ngưỡng cũng thấy viên mãn rồi, bác Trí Minh nói rất hay, em thấy bác nói có lý, nếu là Trấn TL thì tại sao 4 ngôi đền quán đó lại đc xây dựng khác thời gian??? 4 chùa kia bác nói đẹp quá mà em chưa có dịp đi. híc2

 

Đền Sái bên Đông Anh nhà em thờ Huyền Thiên Trấn Vũ. Sau đền có Chùa thờ Phật, Nhà Mẫu và miếu thờ Quan Công. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

 

Bên em là theo kiểu người ở đó theo phong trào thờ tạp rồi, đã thờ nhà Mẫu mà còn thờ cả quan công, quan công k liên quan gì đến VN ta em à, ông ý có giúp gì cho dân ta đâu mà thờ??? cái này đã cãi nhau ở bài Ông hoàng băc quốc bên giải đáp thắc mắc ý...bác Trí Minh cũng đồng ý quan điểm này....

 

nhà trí thì luôn luôn gào thét hò reo gét trung hoa, cả nhà bác nữa, ấy hễ mà nó không mang đồ sang đây thì cái tăm cũng chẳng đủ mà xỉa, chưa nói đến thứ khác ,mà ngồi nói ta đây thanh bạch không ăn của nhà mày. Các cụ nói sĩ diện thì sạch ruột, đừng phủ nhận lịch sử như thế

 

Long Hoa này Trí là tên người khác, đức năng thắng số tên là Trí nghe chưa, chỉ biết nói mà không biết nghe người khác nói. Long Hoa xính trung hoa cũng phải thôi. Sang Trung Hoa mà ở ghét.......................

 

Thôi thì khép lại quá khứ,nhìn vào hiện tại,hướng tới tương lai các bác ạ,tất nhiên tinh thần tự tôn dân tộc vẫn là trên hết,hihi.

 

Từ đầu đến giờ cô nói được câu này mà anh ưng ý, thanks cô ..................

 

Chết thật,hoá ra bao nhiêu cái Sờ-pam của em đều là sôi hỏng bỏng ko sao,chán quá!