CỤ ĐỒNG BẢO HÀ – CỐ ĐỒNG TRƯỞNG CÓ CÔNG LAO TO LỚN VỚI DI TÍCH ĐỀN BẢO HÀ VÀ TÍN NGƯỠNG TỨ PHỦ TK20
Cụ đồng Bảo Hà tên thật là Lê Kim Thái, hiệu Diệu Hòa (1898-1984).
Thuở thanh xuân, cụ từng kết duyên với một vị Thông phán trong Chính quyền Bảo hộ thời Pháp thuộc. Vì vậy người ta hay gọi cụ Lê Kim Thái là cụ Phán Bảo Hà. Cụ có sinh được hai cậu con trai nhưng đều sớm yểu mệnh.
Nhận thấy bản thân mang mệnh Quả Tú, cụ đã chủ động lấy vợ hai cho chồng, còn mình thì chuyển ra ở đền, nhận lãnh sứ mệnh phụng sự Tiên thánh Tứ phủ. Ban đầu cụ ra làm thủ nhang đồng đền tại đền Hàng Rươi rồi đền Nghĩa Lập ở Hà Nội, đền Lảnh Giang ở Hà Nam. Tuy nhiên có lẽ do không hợp duyên nên mỗi đền cụ đều chỉ ở được vài tháng rồi lại đi. (1)
Được chư thần Vệ quốc đền Bảo Hà (Lào Cai) ứng mộng, cụ Lê Kim Thái đã một mình tay nải theo tàu hòa lên đến vùng Bảo Hà. Đầu tiên, cụ tìm vào Bản Lúc hoang vu. Tương truyền trong bản có ngọn đồi mà cứ đến ngày 14, 15 hằng tháng trên đồi có những đốm lửa lạ kỳ. Vì vậy người dân bản đã lập một ngôi miếu thờ Thần bằng tranh tre đơn sơ. Thấy vậy, cụ Lê Kim Thái đã nhận làm thủ nhang ngôi miếu này, bỏ tiền thuê người sửa sang và hỗ trợ giúp cụ trông nom. Người miền xuôi ngược lên vùng này buôn hàng lâm sản, cứ hễ vào miếu kêu cầu đều buôn bán đắt hàng. Vì vậy thập phương tín thí vào đây ngày một đông. Hội đủ duyên lành, từ ngôi miếu tranh, cụ đã cho xây dựng lên một ngôi đền khang trang phụng thờ đức thánh Hoàng Bảy (2). Ngôi đền Ông Hoàng Bảy tại bản Lúc đến nay vẫn còn.
Đền Bảo Hà có lịch sử lâu đời, là nơi thờ đức Thánh Mẫu Bảo Hà (vị Thánh hiển linh thời Hùng Vương) và đức Thánh Hoàng Đôi, đức Thánh Hoàng Bảy (hai ngài là những vị tướng đời Lê Trung Hưng có công dẹp giặc trên miền thượng). Nhưng do sự tàn phá của chiến tranh và thời gian, ngôi đền Bảo Hà đã trở nên hoang tàn. Khoảng từ năm 1963, cụ Lê Kim Thái đã xuống đây làm thủ nhang và nhận sứ mệnh kiến thiết, sửa sang ngôi đền. Cụ cho xây lại Tiền đường thờ Công đồng Tứ Phủ và Ông Hoàng Đôi, Ông Hoàng Bảy; hậu cung thờ Tam tòa Thánh Mẫu và Thánh Mẫu Bảo Hà. Từ đây, người ta gọi cụ Lê Kim Thái là cụ Phán Bảo Hà hay cụ Đồng Bảo Hà. Trong những năm việc thực hành tín ngưỡng Tứ phủ còn bị hạn chế; các tín đồ, thanh đồng dưới miền xuôi thường hay lên Bảo Hà để lễ bái, hầu Thánh (3) Nhờ công lao to lớn của cụ Lê Kim Thái mà suốt những năm chiến tranh, hương hỏa của ngôi đền không bao giờ dứt.
Khoảng thập niên 70, do nghịch duyên nên cụ Lê Kim Thái đã rước bát hương và sắc phong của đền Bảo Hà về Hà Nội. Cụ kiến lập ngôi Bảo Hà Vọng Từ tại làng Yên Phụ, quận Tây Hồ để tiếp tục phụng thờ Thánh Mẫu và Nhị vị Thánh Hoàng. Rất nhiều thanh đồng tại Hà Nội được cụ Đồng Bảo Hà dẫn trình vào đạo. Đệ tử của cụ có những vị năm nay đã ngoài 80, 90. Cụ đều hướng các con nhang đệ tử đi theo con đường chính tín, sống tốt đời đẹp đạo.
Cụ Lê Kim Thái qua đời năm 1984, hưởng thọ 86 tuổi, mộ phần an táng trong khuôn viên chùa Trung Hậu, Mê Linh, Hà Nội.
(1), (2): theo lời kể của ông Đoàn Quang Nhuận, thủ nhang Bảo Hà Vọng Từ.
(3): theo lời kể của nghệ nhân Hồng Tĩnh Chén.
Người viết : Nhân Phúc , Đặng Công
